Nükleer bombalar kitle imha silahlarıdır. Çekirdeğin parçacıkları (nötronlar ve protonlar) ayrıldığında veya birleştiğinde açığa çıkan enerjiyi kullanarak bir atomun çekirdeğini bir arada tutan kuvvetleri kullanırlar.
Nükleer Enerji Türleri
Nükleer enerjinin bir atomdan salınmasının iki yolu vardır:
- Nükleer fisyon – bir atomun çekirdeği bir nötron tarafından iki küçük parçaya bölünür. Bu yöntem genellikle uranyum (uranyum-235, uranyum-233) veya plütonyum (plütonyum-239) izotoplarını içerir.
- Nükleer füzyon – daha büyük bir tane (helyum izotopları) oluşturmak için iki küçük atom, genellikle hidrojen veya hidrojen izotopları (döteryum, trityum) bir araya getirilir; güneş bu şekilde enerji üretir.
Atom bombası
Nükleer fisyon, atom çekirdeğinin parçalanmasıyla açığa çıkan gücü kullanan bir kitle imha silahı olan atom bombasını üretir.
Tek bir serbest nötron, uranyum veya plütonyum gibi bir radyoaktif madde atomunun çekirdeğine çarptığında, iki veya üç nötronu daha serbest bırakır. Bu nötronlar çekirdekten ayrıldığında enerji açığa çıkar ve yeni çıkan nötronlar diğer uranyum veya plütonyum çekirdeklerine çarparak onları aynı şekilde bölerek daha fazla enerji ve daha fazla nötron açığa çıkarır. Bu zincirleme reaksiyon neredeyse anında yayılır.
Dünya Savaşı’nın sonunda Hiroşima ve Nagazaki’deki savaşlarda atom bombaları patlatıldı.
Hiroşima Bombası _
Uzun, ince şekli nedeniyle Hiroşima bombasına “Küçük Çocuk” adı verildi. Kullanılan malzeme uranyum 235’ti. Bir kilogramdan biraz daha az uranyum 235’in bölünmesinin yaklaşık 15.000 ton TNT’ye eşdeğer enerji açığa çıkardığına inanılıyor.
Nagazaki Bombası
Nagazaki bombası Hiroşima’da kullanılanla karşılaştırıldığında daha yuvarlak ve daha kalındı. Adı ‘Şişman Adam’dı. Kullanılan malzeme plütonyum 239’du. Bir kilogramdan biraz daha fazla plütonyum 239’un bölünmesinin yaklaşık 21.000 ton TNT’ye eşdeğer yıkıcı enerji açığa çıkardığı düşünülüyor.
Hidrojen Bombası
Nükleer füzyon, daha ağır atomlar oluşturmak için hafif çekirdeklerin yüksek sıcaklıklarda birleşmesiyle atomik enerjiyi serbest bırakan bir reaksiyondur. Nükleer füzyon kullanan hidrojen bombaları, atom bombalarından daha yüksek yıkıcı güce ve daha yüksek verimliliğe sahiptir.
Bir nükleer füzyon reaksiyonunu başlatmak için gereken yüksek sıcaklıklar nedeniyle, süreç genellikle termonükleer patlama olarak adlandırılır. Bu tipik olarak Helyum atomlarını oluşturmak için bir araya gelen hidrojen izotopları (döteryum ve trityum) ile yapılır. Bu, döteryum-trityum füzyon bombasını tanımlamak için ‘hidrojen bombası’ terimine yol açtı.
İlk hidrojen bombası 1 Kasım 1952’de Marshall Adaları’ndaki küçük Eniwetok adasında patladı. Yıkıcı gücü birkaç megaton TNT idi. Patlama, bin güneşten daha parlak bir ışık üretti ve 50 kilometre ötede hissedilen bir sıcak hava dalgası oluştu. Sovyetler Birliği, Ağustos 1953’te megaton menzilinde bir hidrojen bombası patlattı. ABD, 1 Mart 1954’te 15 megatonluk bir hidrojen bombası patlattı. Çapı 4,8 km olan bir ateş topuna sahipti ve mantar şeklinde devasa bir bulut oluşturdu.
Nükleer Silahın Etkileri
Bu bombalardan biri kullanılmış olsaydı, etkisi felaket olurdu.
Bir nükleer patlamanın kalbi birkaç milyon santigrat derece sıcaklığa ulaşır. Ortaya çıkan ısı flaşı, geniş bir alanda kelimenin tam anlamıyla tüm insan dokusunu buharlaştırır. Binaların içindeki veya başka bir şekilde korunan insanlar, binalar çöktüğünde ve tüm yanıcı maddeler alevler içinde kaldığında, patlama ve ısı etkilerinden dolayı dolaylı olarak ölecektir. Yeraltı sığınaklarında ilk ısı flaşından sağ kurtulanlar, atmosferdeki tüm oksijen emildiği için ölecekler.
Toplam imha alanının dışında, hemen hayatta kalanların giderek artan bir yüzdesi olacaktır. Ancak bunların çoğu ölümcül yanıklardan muzdarip olacak, kör olacak, kanayacak ve büyük iç yaralanmalara maruz kalacak. Hayatta kalanlar birkaç gün içinde radyoaktif serpintiden etkilenecek. Radyasyona bağlı kanserler, çoğu zaman yirmi yıl sonra olmak üzere birçok kişiyi etkileyecektir.
Nükleer silahlar, iklime ve çevreye başka herhangi bir silahla kıyaslanamayacak ölçüde ciddi zarar veriyor: Kızıl Haç, dünya çapında bir milyar insanın nükleer savaş sonucunda açlıktan ölebileceğini tahmin ediyor.
Nükleer silahlara karşı kampanya
Bir nükleer bombanın yaratacağı etkiler dikkate alındığında, CND’nin nükleer silahlara karşı kampanyalar yürütmesi şaşırtıcı değildir. 21. yüzyıl tehditleri karşısında hiçbir askeri veya stratejik işlevi olmayan ahlaksız ve pahalı kitle imha silahlarıdır.